Klimaattop Kopenhagen in 10 vragen

Maandag 7 december begint eindelijk de VN-klimaattop in Kopenhagen. Lang werd deze bijeenkomst als cruciaal gezien in de strijd tegen global warming. Hier moet een opvolger voor het Kyoto Protocol uit de bus komen. Opdat u vanaf volgende week weer helemaal bij bent, stellen we de klimaatconferentie voor in tien vragen.
1. Wat staat er te gebeuren op de klimaattop?
De klimaatconferentie van de Verenigde Naties vindt ieder jaar in december plaats. Deze editie is echter iets belangrijker omdat december 2009 door de Verenigde Naties op de agenda werd geplaats als de deadline om een nieuw klimaatakkoord te bereiken. De afspraken van het Kyoto Protocol lopen in 2012 immers af.

In totaal zullen 193 landen aan de conferentie deelnemen. De bijeenkomst eindigt op 18 december. Een echt akkoord wordt dus pas ten vroegste op de slotdagen verwacht. Het nieuwe plan moet vanaf 2012 van kracht worden. Dat houdt in dat landen zichzelf verplichten hun CO2-uitstoot tegen 2020 te verkleinen. Ook met het oog op 2050 worden doelstellingen bekend gemaakt.


2. Waarom mag Denemarken de top organiseren?
Denemarken is voor de andere landen een voorbeeld op het gebied van energiebeheer. De voorbije 25 jaar is de Deense economie met 70 procent gegroeid en toch is het Deense energieverbruik amper gewijzigd. Groene energie en technologie zijn er dan ook al ver ontwikkeld. Het is de taak van Denemarken om de conferentie te leiden, met als doel het bereiken van een nieuw klimaatplan.


3. Wat is het Kyoto Protocol?
Kyoto is de voorganger van het nieuwe klimaatplan. In 1997 werd het verdrag besproken in de Japanse stad. De kopstukken hebben het verdrag, dat in 2012 afloopt, echter nooit ondertekend. Zo vonden George W. Bush en zijn regering dat het plan te veel schade zou aanrichten aan de Amerikaanse economie.


4. Waarom zijn de Verenigde Staten en China zo belangrijk?
De VS en China zijn de grootste vervuilers ter wereld. China is bovendien een groeiende economie en verwacht wordt dat hun uitstoot nog zal groeien. Het land stelde daarom al een plan voor om de toename van de CO2-uitstoot te verbinden met de groei van de economie. Als de economie dus groeit, zal ook de CO2-uitstoot waarschijnlijk blijven toenemen. Het land lijkt bereid tot toegevingen, maar vindt dat andere landen een grotere verantwoordelijkheid dragen.

Daarmee denkt China zonder twijfel in de eerste plaats aan de Verenigde Staten. President Barack Obama beloofde dat Amerika met een klimaatplan naar Kopenhagen zou komen. Maar Obama is afhankelijk van de senaat en moet al op voorhand kleur bekennen. Toch zal hij in Kopenhagen een voorstel doen, al blijft het de vraag of hij in eigen land voldoende steun zal krijgen. Een echt klimaatakkoord is inmiddels door de meeste landen al naar 2010 geschoven. In Kopenhagen moeten politici tonen dat ze bereid zijn om inspanningen te leveren.


5. Waarom moeten we onze CO2-uitstoot terugschroeven?
CO2 is één van de meest schadelijke broeikasgassen die we dagelijks massaal uitstoten. Onze bossen en oceanen proberen een deel van die CO2 op te vangen, maar dat lukt niet meer als de uitstoot blijft stijgen. Ook methaan is een heel schadelijke stof. De toename van de broeikasgassen zorgt er tevens voor dat de temperatuur op onze planeet stijgt. Fossiele brandstoffen, ontbossing en de groeiende industrie zijn dus de belangrijkste oorzaken van global warming.


6. Wat is het IPCC-rapport?
Het IPCC is het 'Intergovernmental Panel on Climate Change' van de Verenigde Naties. In 2007 brachten ze een bekroond klimaatrapport uit. Daarin stond dat de temperatuur tegen het einde van deze eeuw tot zes graden zou kunnen stijgen. Het rapport wordt nog steeds als een model beschouwd, hoewel sommige wetenschappers van mening zijn dat het allemaal nog veel erger kan worden dan wat het rapport voorspeld heeft.


7. Wat is de rol van Europa in het debat?
Europa heeft de voorbije maanden vaak harde taal geuit aan het adres van de Verenigde Staten. De Europese Unie belooft zelf z'n CO2-uitstoot met 20 tot 30 procent te doen dalen. Veel zal afhangen van hoe ver de andere hoofdrolspelers willen gaan. Europa is ook bereid om ontwikkelingslanden te steunen om zich aan te passen aan de klimaatverandering.


8. Waarom hebben ontwikkelingslanden steun nodig?
Hoewel veel ontwikkelingslanden amper een aandeel hebben in de CO2-uitstoot, krijgen zij wel als eerste te maken met de gevolgen van global warming. In sommige streken is dat nu al het geval en dreigt een grote catastrofe. Eilandstaatjes dreigen onder water te lopen, mensen in Bangladesh en omringende landen zullen moeten vluchten voor het stijgende zeeniveau en in andere gebieden is het de aanhoudende droogte die voor voedselproblemen zorgt.

In de loop van de eeuw dreigen we zo miljoenen klimaatvluchtelingen te creëren. Aangezien de klimaatverandering er nu al realiteit is, moeten deze landen steun krijgen zodat ze zich kunnen aanpassen aan het veranderende klimaat.


9. Wanneer is de klimaattop geslaagd?
Een bindend klimaatpact lijkt al voor de start van de conferentie onmogelijk in Kopenhagen. Daarom zullen landen een politiek akkoord proberen sluiten en tonen dat ze bereid zijn om inspanningen te leveren. Een echt klimaatakkoord moet dan volgend jaar ondertekend worden.

Volgens Yvo De Boer, klimaatchef van de VN, zijn er vier essentiële VRAGEN:

1. Hoe ver willen industrielanden gaan om hun CO2-uitstoot te verminderen?
2. Wat willen ontwikkelingslanden als China en India doen om de groei van hun CO2-uitstoot te beperken?
3. Wat kunnen ontwikkelingslanden doen om hun uitstoot te verminderen en om zich aan te passen aan de impact van de klimaatverandering?
4. Hoe zal de financiële steun voor ontwikkelingslanden beheerd worden?


10. Wat zijn de knelpunten?
*Het is vijf voor twaalf, de wereld moet onmiddellijk in actie schieten. Tegen 2015/2020 moet de uitstoot van CO2 aan een omgekeerde beweging begonnen zijn. Tegen 2050 moet de uitstoot in de hele wereld met 80 procent afnemen in vergelijking met het niveau van 1990.

*Geld! Rijke landen zullen arme landen moeten helpen om de gevolgen van de klimaatverandering te overleven. Als de industrielanden dat door de economische crisis niet langer zien zitten, dreigt de spanning in Kopenhagen hoog op te lopen.

*Wie is verantwoordelijk? De snel groeiende Chinese economie stoot de meeste CO2 ter wereld uit en is daarmee de VS voorbijgestoken. Toch hebben de Verenigde Staten in de geschiedenis veel meer CO2 uitgestoten dan China en de uitstoot per inwoner ligt in de VS nog steeds stukken hoger. (gb)
05/12/09 21u26